Het klinkt enigszins tegenstrijdig. Een private zorgverlenende onderneming die probeert de vraag naar zorg te verlagen. Toch is dat wel wat er bij Aardema Zorggroep gebeurt. Medewerkers zitten regelmatig bij ouderen aan tafel voor een zogenaamd preventiegesprek. Samen wordt dan nagedacht over de situatie thuis. “We kijken welke maatregelen kunnen helpen om de grotere zorgvraag zo lang mogelijk uit te stellen”, vertelt Tjidi Aardema. Tijdens deze preventiegesprekken wordt bijvoorbeeld gekeken naar de inrichting van de woning, de hoeveelheid beweging, de maaltijdvoorziening, maar ook naar het eigen netwerk van de oudere.
Kanteling van denken
Manager wijkverpleging Joyce Bakker ervaart in de praktijk regelmatig dat ouderen en hun familie nog te weinig met de toekomst bezig zijn. “Op het platteland denken we nog vaak dat met het inschakelen van de thuiszorg alles wel goed komt. Maar we moeten er ook rekening mee houden dat in de toekomst misschien niet alle zorg er nog altijd is. Het is een kanteling van denken die nog niet overal is doorgedrongen. Met de gesprekken willen we mensen stimuleren hier over na te denken.”
Bij de intake van cliënten benadrukt Aardema dan ook dat de zorg tijdelijk is. “Doel is om mensen zo snel mogelijk weer zelfstandig te maken. Door de inzet van hulpmiddelen en door de inzet van het eigen netwerk.” Die naaste omgeving van de oudere speelt volgens Tjidi Aardema een bepalende rol. “Als je vraagt hoeveel zorg er nodig is, dan zeggen ouderen regelmatig dat ze het wel redden. Het kan zijn dat ze dit zeggen om de zorg buiten de deur te houden, maar ouderen kunnen soms ook meer dan bijvoorbeeld de kinderen denken. Het komt regelmatig voor dat juist de naaste familie aandringt op extra zorg.”
Naaste netwerk
Aardema wil ouderen en hun naasten stimuleren meer met elkaar te praten over wat de ouderen nu wel of juist niet willen. “Laat het er niet op aankomen. Wil je gereanimeerd worden? Wil je bij een gebroken heup nog wel een operatie? Wat kan het naaste netwerk? Of hoe kun je het netwerk uitbreiden?“
Aan het uitbreiden van het netwerk investeert Aardema ook zelf, bijvoorbeeld met de inzet van een vrijwilligerscoördinator. “Wij komen bij de ouderen over de vloer en kunnen hun situatie goed inschatten. We willen graag helpen om breder te kijken naar wat de cliënten nodig hebben. Ontmoeting met anderen speelt daarin een belangrijke rol.”
Tjidi Aardema is daarbij een groot voorstander van een betere samenwerking in de regio. “We hebben elkaar in de regio nodig, daarom zijn we ook in gesprek met gemeenten. Samenwerken is cruciaal. Wij zijn een kleine organisatie en die worden niet vaak aan tafel uitgenodigd, maar wij praten wel graag vanuit de praktijk mee.”
Stad en platteland
Preventie is volgens Aardema cruciaal om de noodzakelijke zorg ook in de toekomst te kunnen bieden. De problemen in de thuiszorg zijn algemeen bekend. Door de groei van het aantal ouderen neemt de vraag naar zorg niet alleen toe, er is ook nog eens vraag naar zwaardere zorg. En dat terwijl de sector al jaren kampt met personeelskrapte. Tjidi: “Daarom moeten we ook op een andere manier naar zorg kijken.”
Dat kan ook met de inzet van digitale middelen. Met beeldbellen is het bijvoorbeeld mogelijk zorg op afstand te verlenen. Joyce: “Daar zijn de mensen op het platteland minder enthousiast over dan in stedelijke gebieden. Persoonlijke aandacht vinden we nog heel belangrijk. Dat geldt voor de cliënten, maar dat geldt ook voor ons als zorgorganisatie.”
Randvoorwaarden
Om de eigen ideeën te kunnen verwezenlijken is het belangrijk dat er ook een verandering in denken plaatsvindt bij de zorgverzekeraars en zorgkantoren. “Wij sluiten contracten met hen af. Zij bepalen dus ook de randvoorwaarden van de zorg. “En die zijn strikt, er wordt vaak gedacht vanuit cijfers. Wij opereren vanuit een kleine platte organisatie. We zijn ervan overtuigd dat de zorg goedkoper kan, maar dan moeten de eisen worden aangepast. Er wordt te weinig gewerkt vanuit vertrouwen, de gedetailleerde verantwoording die wij moeten leveren is nog steeds groot. Gelukkig komt de kanteling wel langzaam op gang en is er ook meer aandacht voor welzijn.”
Crisisopname is voor de betrokkenen bijvoorbeeld vervelend, je kunt het niet altijd voor zijn. “Maar wij denken dat er meer verpleeghuiszorg aan huis mogelijk is. Waardoor mensen in hun eigen omgeving kunnen blijven. Dat is goedkoper dan opname, maar dan moet de zorgverzekeraar daar wel ruimte voor geven.
Zelf opleiden
Flexibiliteit en creativiteit is ook nodig om het personeelstekort het hoofd te bieden. De Aardema Zorggroep investeert bijvoorbeeld in het zelf opleiden van mensen. “Medewerkers die nu huishoudelijke hulp bieden hebben soms een goede feeling met zorg, zij kunnen doorgroeien. In het verleden zijn helpenden wegbezuinigd en hebben daardoor de zorg verlaten. Ze komen nu deels terug. Door slim te organiseren kun je er ook voor zorgen dat de specialisten in de complexere zorg daar worden ingezet waar die complexere zorg nodig is.”
Foto: Arend Waninge, Joyce Bakker en Tjidi Aardema
